Thursday, December 19, 2019

ഡാറ്റാ റിക്കവറി ഭാഗം 2


ആദ്യഭാഗത്തിൽ ഞാൻ ഡിസ്കിനെയും ഫയൽ സിസ്റ്റങ്ങളെയും പറ്റി പറഞ്ഞു. ഈ ഭാഗത്തിൽ ഫയൽ സിസ്റ്റം കറപ്ഷനുകൾ ഉണ്ടായാൽ എന്ത് ചെയ്യാൻ സാധിക്കും എന്നതിൽ ഫോക്കസ് ചെയ്യുന്നു. മിക്കവാറും ഫയൽ സിസ്റ്റം കറപ്ഷനുകളുടെ പ്രധാനകാരണം പൂർത്തിയാകാത്ത ഡിസ്ക് റൈറ്റ് ഓപ്പറേഷനുകൾ ആണ്. ചിലപ്പോളോക്കെ ഒരു യു എസ് ബി ഡ്രൈവിലേക്കും മറ്റും ഫയൽ കോപ്പി ചെയ്ത് കഴിയുമ്പോൾ നൂറുശതമാനം ആയി എന്ന് ഡയലോഗ് ബോക്സിൽ കണ്ടാൽ പോലും ഡിസ്ക് സേഫ്‌ലി‌ റിമൂവ് ഓപ്ഷൻ ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ അത് ബിസി ആണെന്ന് പറയുന്നത് ശ്രദ്ധിച്ചിരിക്കും എന്ന് കരുതുന്നു. ഇത് ഡിസ്കിലെ ഓപ്പറേഷനുകൾ പൂർത്തിയാവാത്തതിനാൽ ആണ്. ചെലപ്പോൾ ഫയൽ ശരിക്കും ഡിസ്കിലേക്ക് എഴുതപ്പെടാൻ തുടങ്ങിത്തന്നെ കാണില്ല. മറ്റു ചിലപ്പോൾ ഡിസ്കിലെ ഹാർഡ്‌വെയർ ബഫ്ഫറിലെ വിവരങ്ങൾ മുഴുവനായി ഡിസ്കിൽ എഴുതപ്പെട്ട് കാണില്ല. അല്ലെങ്കിൽ എഴുതപ്പെട്ട ഫയലിനെ പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ ഫയൽ സിസ്റ്റം മെറ്റാഡാറ്റയിൽ മുഴുവനായി രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കില്ല. ഈ സമയത്ത് എപ്പോളെങ്കിലും ആയി ഡിസ്ക് ഊരിയെടുക്കുകയോ അല്ലെങ്കിൽ സിസ്റ്റം ബലമായി പവർ ഓഫ് ചെയ്യുകയോ ചെയ്താൽ ഫയൽ സിസ്റ്റം കറപ്ഷൻ ഉറപ്പാണ്.

ഡിസ്ക് കറപ്ഷൻ ഹാർഡ്‌വെയർ തകരാറോ ഫയൽ സിസ്റ്റം തകരാറോ ആകാം. ഹാർഡ്‌വെയർ തകരാർ പല തലങ്ങളിൽ ഉള്ളതും ആവാം. ചെലപ്പോൾ ഡിസ്ക് മുഴുവനായി ഡിറ്റക്റ്റ് ചെയ്യപ്പെടാതിരിക്കും. അല്ലെങ്കിൽ ഡിസ്കിലെ ഫയൽ സിസ്റ്റം മെറ്റാഡാറ്റ ഉള്ള ഭാഗം ഓപ്പറേറ്റിങ്ങ് സിസ്റ്റത്തിന് വായിക്കാൻ കഴിയാതെ ഇരിക്കാം. ചെലപ്പോൾ ഫയൽ എഴുതപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന ബ്ലോക്കുകൾ തന്നെ വായിക്കാൻ സാധിക്കാതെ വരാം. ആദ്യത്തെ കേസിൽ ഒരു സാധാരണ ഉപയോക്താവിന് ചെയ്യാൻ സാധിക്കുന്ന കാര്യങ്ങൾക്ക് പരിമിതി ഉണ്ട്. ഡിസ്കിലെ ഇലക്ട്രോണിക്ക് സർക്യൂട്ടുകൾക്ക് ആണ് പ്രശ്നമെങ്കിൽ ഇത് റീപ്ലേസ് ചെയ്താൽ ഡിസ്കിലെ ഡാറ്റ വീണ്ടെടുക്കാൻ സാധിക്കും. മാഗ്നറ്റിക് സിലിണ്ടറുകൾക്ക് തകരാറ് വരാൻ സാധ്യത കുറവാണ്. രണ്ടാമത്തെ കേസിൽ ഫയൽ സിസ്റ്റം മെറ്റാഡാറ്റ ഡിസ്കിന്റെ വലിപ്പത്തിനനുസരിച്ച് ഒന്നിലധികം സ്ഥലങ്ങളിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കും. മിക്കവാറും സാഹചര്യങ്ങളിൽ ബാക്കപ്പ് മെറ്റാഡാറ്റ ഉപയോഗിച്ച് ഈ പ്രശ്നം പരിഹരിക്കാൻ സാധിക്കും. മൂന്നാമത്തെ കേസിൽ ഒന്നോ അതിലധികമോ ഫയലുകൾക്ക് മാത്രമായിരിക്കും പ്രശ്നം. ഈ കേസിൽ ആ ഫയലുകൾ വീണ്ടെടുക്കാൻ ഉള്ള സാധ്യത കുറവാണ്.
ഫയൽ സിസ്റ്റം തകരാറുകൾ ആണ് ഉള്ളതെങ്കിൽ അതിന്റെ റിക്കവറിക്ക് നിരവധി ഓപ്ഷനുകൾ ഉണ്ട്. മിക്കവാറും നിങ്ങളൂടെ ഡിസ്ക് കണക്റ്റ് ചെയ്യുമ്പോൾ തന്നെ ചെറീയ തകരാറുകൾ ആണെങ്കിൽ ഇത് സ്കാൻ ചെയ്ത് ഫിക്സ് ചെയ്യണോ എന്ന് ചോദിച്ചുള്ള ഡയലോഗ് ബോക്സ് കാണാം. സ്കാൻ ആൻഡ് ഫിക്സ് സെലക്റ്റ് ചെയ്താൽ തന്നെ മിക്കവാറും ആ പ്രശ്നം പരിഹരിക്കപ്പെടും. ചെലപ്പോൾ ഡിസ്ക് ആക്സസ്സ് ചെയ്യാൻ സാധിക്കുന്നില്ല, ഫോർമാറ്റ് ചെയ്യണം എന്നായിരിക്കും ഡയലോഗ് ബോക്സിൽ. ഒരു കാരണവശാലും ഫോർമാറ്റ് ഓപ്ഷൻ സെലക്റ്റ് ചെയ്യാതിരിക്കുക. ഡിസ്കിന്റെ തകരാർ ശ്രദ്ധയിൽ പെട്ടാൽ അതിലേക്കുള്ള റൈറ്റ് ഓപ്പറേഷനുകൾ പരമാവധി കുറയ്ക്കുക എന്നതാണ് ആദ്യപടി. ഫയൽ സിസ്റ്റം പ്രശ്നങ്ങൾ ഉള്ളതായി ഓപ്പറേറ്റിങ്ങ് സിസ്റ്റം പറയുകയോ ഫയലുകൾ കാണാതിരിക്കുകയോ ഒക്കെ ചെയ്യുന്ന കേസുകളിൽ ഡിസ്കിലേക്ക് ഫയലുകൾ ഒന്നും കോപ്പി ചെയ്യാതിരിക്കുക.

ഫയൽ സിസ്റ്റം കറപ്ഷൻ കേസിൽ ആദ്യം ശ്രമിക്കേണ്ടത് ഫയൽ സിസ്റ്റം എററുകൾ ശരിയാക്കാനാണ്. ഇതിനായി ഫയൽ സിസ്റ്റം റിപ്പയർ യൂട്ടിലിറ്റികൾ ഉപയോഗിക്കണം. വിൻഡോസ് FAT/NTFS ഫയൽ സിസ്റ്റങ്ങൾക്ക് ആദ്യം ഉപയോഗിക്കേണ്ടത് chkdsk ആണ്. ഇത് വിൻഡോസ് സിസ്റ്റങ്ങളിൽ എല്ലാം ഉണ്ടായിരിക്കും. അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റർ ആയി കമാന്റ് പ്രോംപ്റ്റ് അല്ലെങ്കിൽ വിൻഡോസ് പവർ ഷെല്ല് തുറന്നിട്ട് അതിൽ chkdsk <drive letter>: /f , ഇവിടെ ഡ്രൈവ് ലെറ്റർ ഏത് പാർട്ടീഷ്യനെ ആണോ ചെക്ക് ചെയ്യണ്ടത്, അതിന്റെ ഡ്രൈവ് ലെറ്റർ ആണ്. പല കേസുകളിലും ഇത് ഫയൽ സിസ്റ്റം പ്രശ്നങ്ങൾ പരിഹരിക്കുകയും ഡിസ്ക് പഴയത് പോലെ ഉപയോഗ്യയോഗ്യമാകുകയും ചെയ്യും. ചില കേസുകളിൽ ഇത് പ്രവർത്തികാതെ വരാറുണ്ട്. അങ്ങനെയുള്ള അവസരങ്ങളിൽ സൗജന്യ സോഫ്റ്റ്‌വെയർ ആയ ടെസ്റ്റ് ഡിസ്ക് ഉപയോഗിക്കാം. (https://www.cgsecurity.org/wiki/TestDisk_Download). Chkdsk പരാജയപ്പെടുന്ന അവസരങ്ങളീൽ ടെസ്റ്റ്ഡിസ്ക് ഉപയോഗിച്ച് MFT എങ്ങനെ റിപ്പയർ ചെയ്യാം എന്നതിനെ പറ്റി ഡീറ്റെയിൽഡ് ആയ വിവരണം ഇവിടെ ഉണ്ട്. https://www.cgsecurity.org/wiki/Advanced_NTFS_Boot_and_MFT_Repair. ചില സാഹചര്യങ്ങളിൽ ഡിസ്കിലെ പാർട്ടീഷ്യൻ ടേബിൾ ആണ് തകരാറിലായതെങ്കിൽ ഡ്രൈവുകൾ ആയി ഈ ഡിസ്ക് ഡിറ്റക്റ്റ് ചെയ്യപ്പെടാതെ വരും. അങ്ങനെയുള്ള സാഹചര്യങ്ങളിൽ testdisk ലെ പാർട്ടീഷ്യൻ ടേബിൾ സ്കാനർ ഉപയോഗിക്കാം. ഇത് ഡിസ്കിൽ മുഴുവൻ ഫയൽ സിസ്റ്റങ്ങൾക്ക് വേണ്ടി സ്കാൻ ചെയ്യുകയും ഡിറ്റക്റ്റ് ചെയ്ത ഫയൽ സിസ്റ്റങ്ങൾ ലിസ്റ്റ് ചെയ്യുകയും ചെയ്യും. ഇതിൽ നഷ്ടമായ പാർട്ടീഷ്യനുകൾ എല്ലാം കാണിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിൽ ആ വിവരം മാസ്റ്റർ ബൂട്ട് റെക്കോർഡിൽ അപ്‌ഡേറ്റ് ചെയ്യുകയും ഡിസ്ക് വീണ്ടും ഉപയോഗ്യയോഗ്യമാക്കുകയും ചെയ്യാം. പാർട്ടീഷ്യനുകൾ ഡിറ്റക്റ്റ് ചെയ്യുകയും ഫയൽ സിസ്റ്റങ്ങൾ കറപ്റ്റ് ആയിരിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന സാഹചര്യങ്ങളിൽ ആണ് chkdsk ഉപയോഗിക്കേണ്ടത്.

ലിനക്സിലെ  EXT2/3/4 പോലുള്ള ഫയൽ സിസ്റ്റങ്ങൾ ആണെങ്കിൽ fsck പ്രോഗ്രാം ആണ് സ്കാൻ ആൻഡ് ഫിക്സ് ചെയ്യാൻ ഉപയോഗിക്കേണ്ടത്. ഇവിടെയും ഡിസ്കിലെ പാർട്ടീഷ്യനുകൾ ഡിറ്റക്റ്റ് ചെയ്യപ്പെടുന്നില്ലെങ്കിൽ ആദ്യം ടെസ്റ്റ് ഡിസ്ക് ഉപയോഗിച്ച് എം ബി ആർ റിക്കവറി, പാർട്ടീഷ്യൻ ടേബിൾ റിക്കവറി എന്നിവയ്ക്ക് ശ്രമിക്കണം. ബാക്കപ്പ് സൂപ്പർ ബ്ലോക്കുകൾ ഉപയോഗിച്ച് ഫയൽ സിസ്റ്റം റിക്കവർ ചെയ്യാനുള്ള വഴികളും വിശദമായ ഡാറ്റാ റിക്കവറി ഓപ്ഷനുകളും https://help.ubuntu.com/community/DataRecovery ഇവിടെ കാണാം.

ഫയൽ സിസ്റ്റം റിക്കവറി പൂർണ്ണമായും പരാജയപ്പെടുന്നിടത്ത് പിന്നെ ഡീപ് സ്കാൻ/അൺ ഡിലീറ്റ് തുടങ്ങിയ ഓപ്ഷനുകളേ ബാക്കിയുള്ളു. ഇതിനായി മേലത്തെ ലിങ്കിൽ ഉള്ള ടൂളുകളോ അല്ലെങ്കിൽ നിങ്ങളൂടെ ഓപ്പറേറ്റിങ്ങ് സിസ്റ്റത്തിന് അനുയോജ്യമായ ടൂളുകളോ ഉപയോഗിക്കാം. എന്റെ വ്യകതിപരമായ റെക്കമെന്റേഷൻ വിൻഡോസിൽ ആണെങ്കിൽ EaseUS Data Recovery Wizard ഉപയോഗിക്കാൻ ആണ്. ഇത് ഒരു സൗജന്യ സോഫ്റ്റ്‌വെയർ അല്ല. ഡിസ്കിലെ ഫെയിലിയർ ഹാർഡ്വെ‌യർ പ്രശ്നമാണോ എന്നുറപ്പില്ലാത്ത സാഹചര്യങ്ങളിൽ ഡാറ്റാ റിക്കവറി സാധ്യത പരമാവധി ആക്കാനും വേഗത്തിലുള്ളതാക്കാനും ഡിസ്ക് ഇമേജ് എടുത്ത് അതിൽ സേർച്ച് ചെയ്യുന്ന മെത്തേഡ് ഉണ്ട്. പക്ഷേ വലിയ സൈസുള്ള ഡിസ്ക് ആണെങ്കിൽ ഇത് വളരെ സമയമെടുക്കുന്ന ഒരു പ്രക്രിയ ആണ്. മാത്രമല്ല ഡിസ്ക് സൈസിന്റെ അത്രയും ഫ്രീ സ്പേസ് ഈ ഡിസ്ക് ഇമേജ് സൂക്ഷിക്കാനായി സജ്ജമാക്കേണ്ടതുണ്ട്. 500ജിബി ഒക്കെ ഉള്ള ഡിസ്കുകൾ ആണെങ്കിൽ ഇതൊരു നല്ല ഓപ്ഷൻ ആണ്. ഡിസ്ക് ഇമേജ് എടുത്താൽ പിന്നീടുള്ള സ്കാൻ ഓപ്പറേഷനുകൾ ഒക്കെ വളരെ വേഗതയാർന്നതായിരിക്കും. കൂടാതെ റിക്കവർ ചെയ്ത് കിട്ടുന്ന ഫയലുകൾ ശേഖരിക്കാൻ ആ ഡിസ്ക് തന്നെ ഫോർമാറ്റ് ചെയ്ത് ഉപയോഗിക്കുകയും ചെയ്യാം. അല്ലെങ്കിൽ മറ്റൊരു ഹാർഡ് ഡിസ്ക് കണക്റ്റ് ചെയ്ത് അതിലേക്ക് വേണം റിക്കവർ ചെയ്ത ഫയലുകൾ ശേഖരിക്കാൻ. റിക്കവർ ചെയ്തുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഡിസ്കിലേക്ക് തന്നെ ഒരു കാരണവശാലും റിക്കവർ ചെയ്ത ഫയലുകൾ സേവ് ചെയ്യരുത്. ഇത് എല്ലായ്പ്പോഴും വളരെ സമയമെടുക്കുന്ന വളരെയധികം ക്ഷമ ആവശ്യമുള്ള സംഗതി ആണ്. ഈയടുത്ത് ഒരു 2 ടിബി ഡിസ്ക്, 2.0 യു എസ് ബി വഴി കണക്റ്റ് ചെയ്തത് മുഴുവൻ സ്കാൻ ചെയ്യാൻ മാത്രം 11 മണിക്കൂർ എടുത്തു. ആ ഡിസ്ക് ഉണ്ടാക്കിയ കാലം മുതൽ അതിൽ വന്ന് പോയതായ ഫയലുകൾ മുഴുവൻ ലിസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തു. ഇതിൽ മിക്കതും പൂർണ്ണമായും റിക്കവറബിൽ ആയിരിക്കുകയില്ല. അതിൽ നിന്ന് 1 ടിബി യോളം ഫയലുകൾ റിക്കവർ ചെയ്യാം ഏതാണ്ട് 10 മണിക്കൂർ എടുത്തു. അതെല്ലാം തിരികെ കോപ്പി ചെയ്യാം മറ്റൊരു 10 മണിക്കൂറും.

ഇങ്ങനെയുള്ള സാഹചര്യങ്ങളിൽ ആണ് ഡാറ്റ ഓർഗനൈസ് ചെയ്ത് വയ്ക്കുന്നതിന്റെ പ്രസക്തി. ഉദാഹരണത്തിന് കറപ്റ്റായ ഒരു ഫയൽ സിസ്റ്റത്തിൽ ഫോട്ടോകളും വീഡിയോകളും പാട്ടുകളും മാത്രമാണെന്നിരിക്കട്ടെ. സ്കാൻ ചെയ്യുമ്പോൾ തന്നെ ഈ ഫിൽട്ടറുകൾ തെരഞ്ഞെടുത്താൽ റിക്കവറി ടൂളിന് അറിയുന്ന നൂറുകണക്കിന് ഫയൽ ഫോർമാറ്റുകളിൽ നിന്ന് ഈ ടൈപ്പുകളെ മാത്രം മാച്ച് ചെയ്ത് നോക്കിയാൽ മതിയാകും. ഓരോ ബ്ലോക്കും വായിച്ച് അവിടെ ടൂളിന് പരിചയമുള്ള 200 ഫോർമാറ്റുകളുടെ വിവരങ്ങൾ എന്തെങ്കിലും ഉണ്ടോ (ഫയൽ സിഗ്നേച്ചർ/മാജിക്ക് നമ്പർ: https://en.wikipedia.org/wiki/Magic_number_(programming), https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_file_signatures) എന്ന് നോക്കുന്നതിന് പകരം പത്തോ ഇരുപതോ എണ്ണം മാത്രം നോക്കിയാൽ മതിയാകും. ഇത് ഈ സ്കാനിങ്ങ് വേഗത എത്രകണ്ട് വർദ്ധിപ്പിക്കും എന്ന് ചിന്തിക്കാമല്ലോ.

വാൽ: ഡാറ്റാ റിക്കവറി എല്ലായ്പ്പോഴും കാര്യക്ഷമമോ പൂർണ്ണമോ ആകണം എന്നില്ല. അതുകൊണ്ട് ബാക്കപ്പ് ശീലമാക്കൂ. 

Sunday, November 24, 2019

ഹാർഡ് ഡിസ്ക്, പാർട്ടീഷ്യൻ, ഫയൽ സിസ്റ്റം, ഡാറ്റാ റിക്കവറി - 1


പൊതുജനോപകാരപ്രദമായി ഡാറ്റ ഓർഗനൈസേഷനെ പറ്റിയും ബെസ്റ്റ് പ്രാക്റ്റീസുകളെ പറ്റിയും ഫസ്റ്റ് എയ്ഡുകളെ പറ്റിയും അല്പം എഴുതാമെന്ന് കരുതി. രണ്ട് ഭാഗമായി ആണ് ഞാൻ ഇത് ചിട്ടപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നത്. ആദ്യഭാഗം ഡാറ്റാ ഓർഗനൈസേഷൻ ബെസ്റ്റ് പ്രാക്റ്റീസുകളും ഇതെല്ലാം നോക്കിയിട്ടും ഡാറ്റ നഷ്ടമായാൽ എന്തൊക്കെ ചെയ്യാമെന്നത് രണ്ടാം ഭാഗവും.

പുതിയ കമ്പ്യൂട്ടറോ അഡീഷണൽ/എക്സ്റ്റേർണൽ ഡിസ്കുകളോ ഒക്കെ വാങ്ങുമ്പോൾ പൊതുവേ ആളുകൾ അതിനെ പാർട്ടീഷ്യൻ ചെയ്യാൻ ഒന്നും മെനക്കെടാറില്ല. പാർട്ടീഷ്യനിങ്ങോ? അതേ, അങ്ങനെ ഒരു സംഭവം ഉണ്ട്. വീട് മുഴുവൻ ഒരു മുറിയായി പണിയുന്നതിന് പകരം കിച്ചണും ബെഡ്റൂമും സ്റ്റോർ റൂമും ഒക്കെ വേറെ വേറെ ആയി ഭിത്തികെട്ടി തിരിച്ച് ഓരോന്നിനും യോജിക്കുന്ന സാധനങ്ങൾ മാത്രം അതാത് മുറികളിൽ ഇടുന്ന പരിപാടി. മിക്സി ബെഡ്റൂമിൽ വയ്ക്കുന്നതിൽ തെറ്റൊന്നും ഇല്ല. അങ്ങനെ ചെയ്താൽ അതുകൊണ്ട് ഉണ്ടാകുന്ന ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ ആലോചിച്ച് നോക്കൂ. വീടിപ്പോ എയർബിഎൻബിയിൽ ആർക്കേലും കൊടുത്താൽ അവർ ഒരു ജ്യൂസുണ്ടാക്കാൻ മിക്സി അടുക്കളയിലും ഹോളിലും ഒക്കെ അന്വേഷിച്ച് മടുത്ത് അവസാനം എന്നാൽ കിടന്നേക്കാൻ എന്ന് കരുതി ബെഡ്റൂമിൽ വരുമ്പോ അവിടെ മിക്സി ഇരിക്കുന്നത് കാണുമ്പോ ഉള്ള ആ ഒരു ഫീലിങ്ങും മറ്റും. ഡെസ്ക്ടോപ്പിൽ ഫയലുകളൊക്കെ വലിച്ചു വാരി ഇടാതെ വിവിധ ഫോൾഡറുകൾ ഉണ്ടാക്കി അതിൽ അടുക്കി വയ്ക്കുന്ന ആളുകളും ഉണ്ട്. പക്ഷേ അതുകൊണ്ട് ഒരു റിക്കവറി/ഓർഗനൈസേഷൻ പോയിന്റ് ഓഫ് വ്യൂവിൽ നിന്ന് വലിയ മെച്ചമൊന്നും ഇല്ല. കാരണം മിക്കവാറും കേസുകളിൽ ഡെസ്ക്ടോപ്പ് എന്നത് നിങ്ങളുടെ ഓപ്പറേറ്റിങ്ങ് സിസ്റ്റം ഉള്ള പാർട്ടീഷ്യനിലെ തന്നെ ഒരു ഫോൾഡർ ആണ്. (ഹോം ഡയറക്റ്ററിക്കായി പ്രത്യേക പാർട്ടീഷ്യൻ ഉള്ള ആളുകൾക്ക് ഇത് ബാധകമല്ല). ഇങ്ങനെ ഒരു സാഹചര്യത്തിൽ നിങ്ങളുടെ ഓപ്പറേറ്റിങ്ങ് സിസ്റ്റം പ്രവർത്തിക്കാതെ ആയാൽ കമ്പനി നൽകുന്നതോ മൈക്രോസോഫ്റ്റ് നൽകുന്നതോ ആയ റിക്കവറി ഉപയോഗിക്കുമ്പോളോ ഓപ്പറേറ്റിങ്ങ് സിസ്റ്റം റീഇൻസ്റ്റാൾ ചെയ്യുമ്പോളോ ഒക്കെ ഈ ഫയലുകൾ എല്ലാം കൂടി ആണ് നഷ്ടമാകുന്നത്. ഇറ്റ് ഈസ് ഇൻക്യൂറബിൾ. (ഒരെഫക്റ്റിന് വേണ്ടീ).

അപ്പോൾ ഒരു ബെസ്റ്റ് പ്രാക്റ്റീസ്, ഓൾവേയ്സ് പാർട്ടീഷ്യൻ യുവർ ഡിസ്ക്സ്. നിങ്ങൾ ഒരു വിൻഡോസ് ഉപയോക്താവാണെന്നിരിക്കട്ടെ. വിൻഡോസ് 10 ഒരു സ്റ്റാൻഡേർഡ് ഇൻസ്റ്റാളേഷൻ കഴിഞ്ഞാൽ ഡിസ്കിൽ ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്നത് ഏതാണ്ട് 35 ജിബി ആണ്. ഓഫീസ് അടക്കം. ഇനി നിരവധി പ്രോഗ്രാമുകൾ കൂടി ഇൻസ്റ്റാൾ ചെയ്താലും 100 ജിബിയുടെ മുകളിൽ സ്ഥലമൊന്നും വേണ്ടിവരില്ല. (അങ്ങനെ ഒരു ഗാർഹിക ഉപയോക്താവിന് വേണ്ടിവരുന്നുണ്ടെങ്കിൽ നിങ്ങൾ ഒരു കൺസൾട്ടന്റിനെ കാണുന്നത് നല്ലതായിരിക്കും). അപ്പോൾ വിൻഡോസ് ഉള്ള സി ഡ്രൈവിനെ ഒരു 100 ജിബി ആയി ചെറുതാക്കിയാൽ (ഡിസ്ക് മാനേജ്‌മെന്റ് കൺസോളിൽ ഷ്രിങ്ക് പാർട്ടീഷ്യൻ ഓപ്ഷൻ ഉപയോഗിക്കാം) ബാക്കി ഉള്ള സ്ഥലത്ത് ഒന്നിലധികം പാർട്ടീഷ്യനുകൾ ആവശ്യാനുസരണം ഉണ്ടാക്കാവുന്നതാണ്.

പാട്ടുകൾക്കും വീഡിയോകൾക്കും ഒക്കെയായി ഒന്ന്, ഡോക്യുമെന്റുകൾക്കും ഫോട്ടോകൾക്കും ഒക്കെയായി വേറൊരെണ്ണം, സോഫ്റ്റ്‌വെയറുകൾ/ബൈനറി ഫയലുകൾക്കായി മറ്റൊരെണ്ണം എന്നിങ്ങനെ പാർട്ടീഷ്യൻ ചെയ്യുന്നത് മറ്റൊരു നല്ല പ്രാക്റ്റീസ് ആണ്. ഇതിന്റെ കാരണം റിക്കവറി ഭാഗം വരുമ്പോൾ വിശദമായി തന്നെ പറയാം. സിമ്പിളായി ബെറ്റർ ഓർഗനൈസേഷൻ എന്നതിനപ്പുറം ഇതുകൊണ്ട് പല മെച്ചങ്ങളും ഉണ്ട്. പിന്നെ യൂസറിന്റെ ഹോം ഡയറക്റ്ററിയിലെ ഡൗൺലോഡ്സ് ഫോൾഡർ, ഇതിനായി മറ്റൊരു പാർട്ടീഷ്യനിൽ ഒരു ഫോൾഡർ ഉണ്ടാക്കി ബ്രൗസർ സെറ്റിങ്ങ്സിൽ പോയി ഡൗൺലോഡുകൾ ഒക്കെ അവിടെ സേവ് ചെയ്യാൻ പറയുന്നത് മറ്റൊരു നല്ല ശീലം ആണ്. എന്തെങ്കിലും കാരണവശാൽ ഓപ്പറേറ്റിങ്ങ് സിസ്റ്റം റീഇൻസ്റ്റാൾ ചെയ്യേണ്ടി വന്നാൽ ആകെ സി ഡ്രൈവ് മാത്രം ക്ലീനപ്പ്/ഫോർമാറ്റ് ചെയ്യുക, സോഫ്റ്റ്‌വെയറുകൾ റീഇൻസ്റ്റാൾ ചെയ്യുക. മറ്റ് ഫയലുകളോ ഡൗൺലോഡുകളോ ഒന്നും നഷ്ടപ്പെടുന്നില്ല. ലിനക്സ് മെഷീനുകൾക്ക് ആണെങ്കിൽ '/' ന് ഒരു 50 ജിബി, ഡെസ്ക്ടോപ്പും ഡൗൺലോഡ്സും ഒക്കെ ഉള്ള /home  ന് ഒരു 100 ജിബി അങ്ങനെ ആണ് എന്റെ രീതി. പുതിയ വേർഷൻ വരുമ്പോൾ ഞാൻ അപ്ഗ്രേഡ് ചെയ്യാൻ നിൽക്കാറില്ല. ക്ലീൻ ഇൻസ്റ്റാൾ ചെയ്യും. പക്ഷേ /home ഫോർമാറ്റ് ചെയ്യാത്തതിനാൽ ഡെസ്ക്ടോപ്പ് ഫയലുകളോ സെറ്റിങ്ങുകളോ ഒന്നും വീണ്ടും ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യവും വരാറില്ല.

പാർട്ടീഷ്യൻ, ഫോർമാറ്റിങ്ങ്, ഫയൽ സിസ്റ്റം തുടങ്ങിയവയെ പറ്റി -

ഒരു ഹാർഡ് ഡിസ്കിനെ പല വലിപ്പത്തിലുള്ള ചെറിയ ഭാഗങ്ങളായി വിഭജിക്കുന്ന പരിപാടി ആണ് പാർട്ടീഷ്യനിങ്ങ്. ഓരോ ഭാഗവും ഓരോ പാർട്ടീഷ്യൻ ആയിരിക്കും. ഈ ഡിസ്ക് ഒരു വിൻഡോസ് സിസ്റ്റത്തിൽ ഘടിപ്പിച്ചാൽ അത് ഓരോന്നും ഓരോ ഡ്രൈവുകൾ ആയി കാണപ്പെടും, D: E: അങ്ങനെ. ലിനക്സ് സിസ്റ്റത്തിലോ മാക്കിലോ ആണെങ്കിൽ /dev/sda1, /dev/sda2, /dev/ada1, /dev/sdb1 അങ്ങനെ അങ്ങനെ ഡിസ്ക് എങ്ങനെ സിസ്റ്റവുമായി ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു എന്നതിനനുസരിച്ച് മാറി വരുന്ന പേരുകളിൽ ആയിരിക്കും. ഡിസ്കിലെ പാർട്ടീഷ്യനുകളെ പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ ഡിസ്കിന്റെ ആദ്യഭാഗത്ത് രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കും. ഇതിന് പല രീതികൾ നിലവിലുണ്ട്. ഈയടുത്ത കാലം വരെ മാസ്റ്റർ ബൂട്ട് റെക്കോർഡ് (എം ബി ആർ) സ്കീമുകൾ ആയിരുന്നു വ്യാപകമായി ഉപയോഗിക്കപ്പെട്ടിരുന്നത്. ബയോസ് യു ഇ എഫ് ഐ യ്ക്ക് വഴിമാറിയതോടെ എം ബി ആർ ജി പി റ്റി സ്കീമുകൾക്ക് വഴിമാറി. എം ബി ആർ സ്കീമിൽ പരമാവധി നാല് പ്രൈമറി പാർട്ടീഷ്യനുകൾ മാത്രമേ ഉണ്ടാക്കാൻ സാധിക്കുമായിരുന്നുള്ളു. കൂടുതൽ വേണമെങ്കിൽ എക്സ്റ്റൻഡഡ് പാർട്ടീഷ്യനുകൾ ഉണ്ടാക്കുകയും അതിൽ ലോജിക്കൽ പാർട്ടീഷ്യനുകൾ ഉണ്ടാക്കുകയും വേണമായിരുന്നു. ജിപിറ്റി സ്കീമിൽ ഈ നിബന്ധനകൾ ഇല്ല.

ഓപ്പറേറ്റിങ്ങ് സിസ്റ്റത്തിന് ഈ പാർട്ടീഷ്യനുകളിൽ ഫയലുകൾ സൂക്ഷിക്കാനോ അതിലുള്ള ഫയലുകൾ വായിക്കുകയോ വേണമെങ്കിൽ ആ ഫയലുകൾ ഡിസ്കിൽ എവിടെയാണ് ഉള്ളത്,അതിന്റെ പേരെന്താണ്, അതിന്റെ വലിപ്പം എത്രയാണ്, അത് ആർക്കൊക്കെ വായിക്കാനുള്ള അനുവാദം ഉണ്ട് എന്നൊക്കെ ഉള്ള കാര്യങ്ങൾ അറിയേണ്ടതുണ്ട്. ഇത് ഫോൾഡറുകളുടെ കാര്യമല്ല, മറിച്ച് ഡിസ്കിനുള്ളിൽ ഫിസിക്കലായി ഫയലുകൾ എവിടെയാണുള്ളത് എന്ന് അറിയേണ്ടതുണ്ട്. ഡിസ്കിനുള്ളിലെ സ്ഥലങ്ങൾ സിലിണ്ടറുകളും സെക്റ്ററുകളും ബ്ലോക്കുകളും ആയി വിഭജിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഈ സിലിണ്ടർ, സെക്ടർ തുടങ്ങിയവ മാഗ്നറ്റിക് ഡിസ്കുകളുടെ കാലത്ത് വന്നവ ആണെങ്കിലും ആധുനിക സോളിഡ് സ്റ്റേറ്റ് ഡിവസുകളിലും ഈ മാതൃക തന്നെ ആണ് പിന്തുടരുന്നത്. ഇതിനെപ്പറ്റി കൂടുതൽ അറിയാൻ https://mymalayalamlinux.blogspot.com/2012/08/1.html  ഒന്ന് ഓടിച്ച് വായിക്കൂ. ഡിസ്ക് ഏറെക്കുറെ ഫുൾ ആണെങ്കിൽ അതിലേക്ക് ഒരു വലിയ ഫയൽ കോപ്പി ചെയ്യുന്ന സമയത്ത് ആ ഫയൽ തുടർച്ചയായ ബ്ലോക്കുകളിൽ തന്നെ ആയിരിക്കണം സൂക്ഷിക്കപ്പെടുക എന്ന് നിർബന്ധമില്ല. ഒരു ജിബി വലിപ്പമുള്ള ഫയലും ഡിസ്കിൽ തുടർച്ചയയി ഒരു ജിബിയ്ക്ക് ആവശ്യമായ ബ്ലോക്കുകളും ഇല്ലെങ്കിൽ ആ ഫയൽ ഡിസ്കിൽ പല സ്ഥലത്തായി ആയിരിക്കും സേവ് ചെയ്യപ്പെടുക. ഇതിനെ ഫ്രാഗ്‌മെന്റേഷൻ എന്ന് പറയും. ഫയലുകൾ വല്ലാതെ ഫ്രാഗ്‌മെന്റഡ് ആണെങ്കിൽ അത് ഡിസ്കിൽ നിന്ന് വായിക്കുന്ന വേഗതയെ ബാധിക്കുകയും മൊത്തത്തിൽ പെർഫോമൻസ് കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്യും. ഡീഫ്രാഗ്മെന്റേഷൻ പ്രോഗ്രാമുകൾ  ഒരു സമയത്ത് വളരെ പോപ്പുലർ ആയിരുന്നു. അപ്പോ ഈ വിവരങ്ങൾ ഒക്കെ രേഖപ്പെടുത്തുന്ന ഫോർമാറ്റിനെ ആണ് ഫയൽ സിസ്റ്റം എന്ന് പറയുന്നത്. ഒരു പാർട്ടീഷ്യൽ ഏത് ഫയൽ സിസ്റ്റം ആണ് ഉപയോഗിക്കുന്നത് എന്ന വിവരം ആ പാർട്ടീഷ്യന്റെ തുടക്കത്തിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കും. ഓപ്പറേറ്റിങ്ങ് സിസ്റ്റത്തിന് ഇത് കാണുമ്പോൾ ബാക്കി ഫയലുകൾ കാണാൻ എവിടെ നോക്കണം, പെർമിഷൻസ് എവിടെ ആയിരിക്കും ഫയലുകളുടെ ലിസ്റ്റിന് എവിടെ നോക്കണം, ഫ്രാഗ്മെന്റഡ് ഫയലിന്റെ പീസുകൾ എവിടെയൊക്കെ ആണ് എന്ന കാര്യങ്ങളെല്ലാം മനസ്സിലാകും. ഫയൽ സിസ്റ്റം ഡ്രൈവറുകൾ ആണ് ഓപ്പറേറ്റിങ്ങ് സിസ്റ്റത്തിന് ഇക്കാര്യം പറഞ്ഞ് കൊടുക്കുന്നത്. ഒരു വാലിഡായ ഫയൽ സിസ്റ്റം ഇല്ലെങ്കിൽ ആ ഡ്രൈവ് ഉപയോഗിക്കാൻ സിസ്റ്റത്തിന് സാധിക്കില്ല. യു എസ് ബി ഡിസ്കുകൾ ഒക്കെ കണക്റ്റ് ചെയ്യുമ്പോൾ യു നീഡ് റ്റു ഫോർമാറ്റ് ദ ഡ്രൈവ് എന്നൊരു മെസ്സേജ് ചെലപ്പോളെങ്കിലും കണ്ടിരിക്കും. ഒരു പാർട്ടീഷ്യനിൽ  ഏതെങ്കിലും വാലിഡായ ഫയൽ സിസ്റ്റം സജ്ജമാക്കുന്ന പ്രക്രിയയെ ആണ് ഫോർമാറ്റിങ്ങ് എന്ന് പറയുന്നത്. നിലവിൽ ആ പാർട്ടീഷ്യനിൽ ഉള്ള ഫയലുകളെ പറ്റി ഉള്ള വിവരങ്ങൾ ഈ പ്രക്രിയയിൽ നഷ്ടമാകും. അതുകൊണ്ടാണ് ഒരു ഡിസ്ക് ഫോർമാറ്റ് ചെയ്ത് കഴിഞ്ഞാൽ അതിലുണ്ടായിരുന്ന ഫയലുകൾ നഷ്ടമാകുന്നത്. ഈ നഷ്ടമായ ഫയലുകളെ വീണ്ടെടുക്കാൻ സാധിക്കും.

FAT16, FAT32, NTFS, exFAT, EXT4, BTRFS, ZFS തുടങ്ങി നിരവധി ഫയൽ സിസ്റ്റങ്ങൾ ഉണ്ട്. ഇതിൽ എൻ റ്റി എഫ് എസ്, എക്സ് ഫാറ്റ് തുടങ്ങിയവ മൈക്രോസോഫ്റ്റിന്റെ പ്രൊപ്രൈറ്ററി ഫയൽ സിസ്റ്റങ്ങൾ ആണ്. വിൻഡോസ് ഇൻസ്റ്റാൾ ചെയ്യാൻ എൻ റ്റി എഫ് എസ് ഫയൽ സിസ്റ്റമുള്ള പാർട്ടീഷ്യൻ ആവശ്യമാണ്. ഇതിൽ FAT ഫയൽ സിസ്റ്റങ്ങളിലെ സൂക്ഷിക്കാവുന്ന ഫയലിന്റെ പരമാവധി വലിപ്പം 4 ജിബി ആണ്. അതുകൊണ്ട് തന്നെ അതിലും വലിപ്പമുള്ള ഫയലുകൾ ഫാറ്റ് സിസ്റ്റം ഉപയോഗിക്കുന്ന പെൻഡ്രൈവുകളിലേക്കോ മെമ്മറി കാർഡുകളിലേക്കോ കോപ്പി ചെയ്യാൻ സാധിക്കില്ല. അവിടെ മറ്റ് ഫയൽ സിസ്റ്റങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കേണ്ടി വരും. വിൻഡോസിലും ലിനക്സിലും മാക്കിലും നന്നായി പിന്തുണയ്ക്കപ്പെടുന്ന ഒരു ഫയൽ സിസ്റ്റം ആണ് exFAT. അതുകൊണ്ട് പോർട്ടബിളായ ഡിസ്കുകൾ ഈ ഫയൽ സിസ്റ്റം ഉപയോഗിച്ച് ഫോർമാറ്റ് ചെയ്താൽ അത് മിക്കവാറും എല്ലാ ഉപകരണങ്ങിലുലും ഉപയോഗിക്കാൻ പറ്റും. ലിനക്സിൽ NTFS നന്നായി പിന്തുണയ്ക്കപ്പെടുന്നുണ്ട്. അതുകൊണ്ട് ലിനക്സിലും വിൻഡോസിലും ഉപയോഗിക്കാൻ ആണെങ്കിൽ ഇത് നല്ലൊരു ഓപ്ഷനാണ്. ലിനക്സ് സിസ്റ്റങ്ങളിൽ മാത്രം ഉപയോഗിക്കാൻ EXT4/3/2 ഒക്കെ ഉപയോഗിക്കാം. ഈ ഫയൽ സിസ്റ്റങ്ങൾ വിൻഡോസിൽ തേർഡ് പാർട്ടി പ്രോഗ്രാമുകൾ ഉപയോഗിച്ച് പ്രവർത്തിപ്പിക്കാൻ സാധിക്കും.

ഓരോ തവണയും പുതിയ ഫയലുകൾ കോപ്പി ചെയ്യപ്പെടുമ്പോളും മറ്റും ആ ഫയലിനെ പറ്റി ഉള്ള വിവരങ്ങൾ ഫയൽ സിസ്റ്റത്തിന്റെ റെക്കോർഡുകളിൽ രേഖപ്പെടുത്തേണ്ടതുണ്ട്. ഇതിനെ ഫയൽ സിസ്റ്റം മെറ്റാഡാറ്റ എന്ന് പറയാം. ഈ മെറ്റാഡാറ്റ അടിസ്ഥാനമാക്കി ആണ് ഫയലിനെ പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങൾ ഓപ്പറേറ്റിങ്ങ് സിസ്റ്റം മനസ്സിലാക്കുന്നത്. എൻ റ്റി എഫ് എസ്സിൽ ഇത് എം എഫ് റ്റി - മാസ്റ്റർ ഫയൽ ടേബിൾ എന്നും എക്സ്റ്റൻഡഡ് ഫയൽ സിസ്റ്റങ്ങളിൽ സൂപ്പർ ബ്ലോക്കുകൾ എന്നും ഒക്കെ അറിയപ്പെടുന്നു. ഈ മെറ്റാഡാറ്റയ്ക്ക് കേട് സംഭവിച്ചാൽ സിസ്റ്റത്തിന് ഫയൽ സിസ്റ്റം മനസ്സിലാക്കാൻ സാധിക്കാതെ വരും. അത് സംഭവിക്കുന്നതിന്റെ തീവ്രതയ്ക്കനുസരിച്ച് ചിലപ്പോൾ ചില ഫയലുകൾ മാത്രം, ചിലപ്പോൾ മുഴുവൻ ഫയലുകളും ആക്സസ്സ് ചെയ്യാൻ സാധിക്കാതെ വരും.ഫയൽ സിസ്റ്റം കറപ്റ്റ് ആയി എന്ന് പറയാം. ഇത് സംഭവിക്കുന്നതിന്റെ കാരണങ്ങൾ ഹാർഡ്‌വെയർ തകരാറുകൾ ആവാം. അല്ലെങ്കിൽ മുഴുവനാകാത്ത ഓപ്പറേഷനുകൾ. ഹാർഡ് ഡിസ്കുകൾ അടങ്ങുന്ന സെക്കന്ററി സ്റ്റോറേജ് ഉപകരണങ്ങൾ താരതമ്യേന വേഗത കുറഞ്ഞവയാണ്. സിപിയുവും മെയിൻ മെമ്മറിയും ഒക്കെ ഇവയെക്കാൾ വളരെ വേഗത്തിൽ ഡാറ്റ കൈമാറ്റം ചെയ്യും. അപ്പോൾ ഡിസ്കിലേയ്ക്ക് എഴുതേണ്ടിവരുന്ന അവസരങ്ങളിൽ ആ പ്രക്രിയ വേഗത്തിലാക്കാൻ ബഫറുകൾ/കാഷേ കൾ ഉപയോഗിക്കും. ശരിക്കും ഡിസ്കിലേക്ക് ഉടനേ എഴുതാതെ തൽക്കാലം മെമ്മറിയിലേക്ക് തന്നെ എഴിതിയിട്ട് പിന്നീട് സൗകര്യം പോലെ ഡിസ്കിലേക്ക് എഴുതുക ആണ് പതിവ്. ഇനി ഡിസ്കിലേക്ക് എഴുതിയാൽ തന്നെ അതിൽ ഹാർഡ്‌വെയർ ബഫറുകൾ കാണും. അതിൽ നിന്ന് ബ്ലോക്കിലേയ്ക്കുള്ള ആ ഫൈനൽ റൈറ്റ് പിന്നെയും താമസിച്ചായിരിക്കും നടക്കുക. ഇതിനിടയിൽ പവർ നഷ്ടപ്പെട്ടാൽ, ഡിസ്ക് ഊരിയെടുത്താൽ ഒക്കെ ഡാറ്റ കറപ്ഷൻ ഉണ്ടാകാം. ആധുനിക സോളിഡ് സ്റ്റേറ്റ് സ്റ്റോറേജ് ഡിവസുകളിൽ ഈ താമസങ്ങൾ ഒക്കെ വളരെ കുറവാണ്. അതിനാൽ തന്നെ അവയിൽ ഇതുപോലെ ഉള്ള പ്രശ്നങ്ങളും കുറവായിരിക്കും. പക്ഷേ അവയുടെ വില വളരെ കൂടുതൽ ആണ്.

എന്തെങ്കിലും കാരണം കൊണ്ട് ഈ മെറ്റാഡാറ്റ തകരാറിലായാൽ ഡിസ്കിലെ ഫയലുകൾ തിരികെ കിട്ടാനും ഇത് പരിഹരിക്കാനും എന്തൊക്കെ ചെയ്യാൻ സാധിക്കും എന്ന കാര്യം അടുത്ത ഭാഗത്തിൽ.